از سوی سازمان فضایی صورت گرفت؛
پایش پارامترهای موثر در آب های خلیج فارس با سنجش از دور
پارسی کاو: همزمان با روز ملی خلیج فارس، سازمان فضایی ایران کاربردهای فناوری سنجش از دور را برای پایش و بررسی پارامترهای مختلف از پدیده های مؤثر و تأثیرگذار در آب های خلیج فارس، معرفی نمود.
به گزارش پارسی کاو به نقل از مهر، دهم اردیبهشت ماه (۳۰ آوریل) که سالروز اخراج پرتغالی ها از تنگه هرمز و خلیج فارس است توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی به نام روز ملی خلیج فارس نامگذاری شده است. خلیج فارس بعد از خلیج مکزیک و خلیج هودسن، سومین خلیج بزرگ جهان به شمار می آید که در حدود ۲۲۶ هزار کیلومتر مربع وسعت دارد و از غرب با کویت و عراق، از شمال با ایران و از جنوب با عربستان، بحرین و امارت متحده عربی همسایه است. خلیج فارس توسط تنگه هرمز به دریای عمان و بوسیله آن به دریاهای آزاد مرتبط می باشد و جزایر مهم آن عبارت از خارک، ابوموسی، تنب بزرگ، تنب کوچک، جزیره کیش، جزیره قشم و لاوان هستند که تمامی آنها به ایران متعلق می باشد. خلیج فارس و سواحل آن معادن سرشار نفت و گاز دارد و مسیر انتقال نفت کشورهایی چون کویت، عربستان و امارات متحده عربی بشمار می رود و به همین دلیل، منطقه ای مهم و راهبردی شمرده می شود. اهمیت راهبردی خلیج فارس خلیج فارس از جنبه های مختلف دارای خاصیت های متمایزی در مقایسه با دیگر مناطق آبی و خشکی های جهان است که به آن جایگاه و برجستگی های فوق العاده ای بخشیده است. از هنگام گسترش رقابت های سیاسی راهبردی قدرت های اروپایی، منطقه خلیج فارس بعنوان یک شاهراه تجاری مهم و حلقه ای پر اهمیت در زنجیره استراتژی آنان مورد توجه قرار گرفت. خلیج فارس با منابع طبیعی و معدنی فراوان خود دیگر نه فقط به خاطر ایفای نقش ارتباط دهندگی یک بزرگراه تجاری میان شرق و غرب جهان، بلکه بعنوان یکی از ۲ سر انتهایی در مبادلات اقتصادی جهان به شمار می آید. مهم ترین موردی که موجب اهمیت فوق العاده خلیج فارس شده و حتی سبب دست اندازی و طمع ورزی قدرت های بزرگ نسبت به آن شده، وجود ذخایر طبیعی به ویژه نفت می باشد به شکلی که نام خلیج فارس مساوی با نفت شده است. دنیا هم اکنون برای تامین ۶۵ درصد نیازهای نفتی خود به خلیج فارس متکی است و این منطقه غیر از نفت، قریب ۳۰ درصد ذخایر گاز جهان را نیز در خود جای داده و مهم ترین موردی که موجب اهمیت فوق العاده خلیج فارس و حتی سبب دست اندازی و طمع ورزی قدرت های بزرگ به آن شده، وجود این ذخایر طبیعی است. خلیج فارس همین طور یکی از مناطق مهم راهبردی دنیا شمرده می شود و یکی از دلیلهای اهمیت راهبردی آن وجود تنگه هرمز است. تنگه هرمز گذرگاهی هلالی شکل که خلیج فارس را به دریای عمان متصل می کند و در بین یازده تنگه دنیا، مهم ترین آنها شمرده می شود که برای قدرت های بزرگ، جایگاه اقتصادی و راهبردی زیادی دارد. خاصیت دیگر خلیج فارس که به این منطقه اهمیت می بخشد، سهولت حمل و نقل در آنست. از لحاظ حمل و نقل کالاهای تجاری نیز این آبراه دارای تأثیرگذاری بسیاری برای قدرت های بزرگ است اما اهمیت خلیج فارس برای ایران چیست؟ ایران بزرگترین و با اهمیت ترین کشوری بشمار می رود که همیشه نقش مهمی را در معاملات و مناسبات منطقه ای و فرا منطقه ای به ویژه در منطقه خلیج فارس بر عهده داشته و الان نیز دارای جایگاه ویژه ای در منطقه خاورمیانه به ویژه در زمینه خلیج فارس است. بدین سبب خلیج فارس در عرصه های داخلی، منطقه ای و بین المللی اهمیت وافری برای ایران دارد و تصمیمات راهبردی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران همیشه با در نظر گرفتن جایگاه این منطقه اتخاذ و تدوین می شود. نقش فناوری سنجش از دور در پایش وضعیت آب های خلیج فارس با بهره گیری از فناوری سنجش از دور می توان پارامترهای مختلف از پدیده های مؤثر و تأثیر گذار در آب های خلیج فارس (ناشی از عوامل طبیعی و انسانی) را با مشارکت و همکاری کلیه کشورهای حاشیه خلیج فارس بصورت مدوام و مستمر پایش و بررسی کرد. کاربرد تصاویر ماهواره ای و فناوری سنجش از دور در پایش پدیده های مختلف خلیج فارس همچون پایش تغییرات در سواحل ناشی از ساخت و سازها، پایش دمای سطح آب خلیج فارس و دریای عمان و پایش توده زیستی اجتماع جنگل های مانگرو در حاشیه خلیج فارس در درجه اهمیت قرار دارد. نمونه ای از ساخت و سازها و تغییرات کاربری در سواحل خلیج فارس (در سواحل کشور قطر و عمان) با بهره گیری از تصویر ماهواره ای سنتینل ۲ به دست آمده است.
در این تصویر، داده های ماهواره ای سنتینل ۲ در شکل الف ساخت بندر و اسکله در قطر-راس لفان و در شکل ب، توسعه بندر الخصب در عمان را نشان میدهد.
از آنجا که پایش دمای سطح فوقانی آب دریا نقش مهمی در کارهای سیستم جوی، زندگی آبزیان، جریانات دریایی، میزان شوری و دیگر خصوصیات آب دریاها دارد، فناوری سنجش از دور به کمک آمده است. یکی از پارامترهای مهم و کاربردی در مطالعات مربوط به اقیانوس شناسی و اتمسفر، دمای سطح آب دریاها (Sea Surface Temperature) است. این نوع از دما می تواند اثرات قابل توجهی بر اکوسیستم های دریایی و زندگی جوامع انسانی حواشی این دریاها داشته باشد. در تصویر بالا دمای سطح آب خلیج فارس، دریای عمان و خزر با بهره گیری از فناوری سنجش از دور و ماهواره ترا سنجنده مادیس در تاریخ ۱۱ بهمن ماه ۱۴۰۰ محاسبه شده است.
پایش توده زیستی اجتماع جنگل های مانگرو در حاشیه خلیج فارس از دیگر کاربردهای فناوری سنجش از دور است. یکی از جوامع و چهره های جالب گیاهی سرزمین ایران جنگل های مانگرو است که در نوار ساحلی خلیج فارس و دریای عمان قرار گرفته است. جنگل های مانگروی ایران در گستره جزر و مد مصب ها، دلتاها و جزایر بین خورها در طول سواحل کشیده شده اند که بصورت جوامع بزرگ و کوچک گسسته یا پیوسته دیده می شوند. تصویر ماهواره ای بالا از ماهواره سنجشی سنتینل ۲، گویای وضعیت جنگل های مانگرو در حاشیه خلیج فارس است که باتوجه به ترکیب رنگی مورد استفاده، پوشش گیاهی در دامنه رنگ قرمز مشاهده می شود.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب