کدام حیوان قوی ترین قدرت شنوایی جهان را دارد؟
به گزارش پارسی کاو، درحالی که گوش انسان محدودیت های مشخصی دارد، برخی حیوانات مرزهای شنوایی را جابجا کرده اند. از پروانه کوچکی که فرکانس های ۱۵ برابر انسان را می شنود تا جغدی که صدای طعمه را از زیر برف تشخیص می دهد، هر کدام در نوع خاصی از شنوایی توانا هستند.
تینا مزدکی_خفاش ها برای مسیریابی در تاریکی شب، صداهایی با فرکانس بسیار بالا تولید می کنند. بااینکه فرکانس این صداها فراتر از محدوده شنوایی اغلب حیوانات است، اما یک موجود کوچک به نام «پروانه موم خوار بزرگ» به آسانی آنرا می شنود. این پروانه می تواند فرکانس هایی تا ۳۰۰ کیلوهرتز را تشخیص دهد که حدود ۱۵ برابر بیش از بالاترین حد شنوایی انسان است. این قابلیت اعجاب انگیز یک مزیت حیاتی برای بقای آن محسوب می شود؛ پروانه با شنیدن صدای خفاش، از نزدیک شدن شکارچی خود آگاه شده و بموقع از مسیرش فرار می کند. هم خفاش ها و هم پروانه های موم خوار بزرگ، اغلب به عنوان جانورانی با بهترین حس شنوایی جهان شناخته می شوند. اما واقعا کدام حیوانات بهترین شنوایی را دارند؟
کریستین کوپل، استاد فیزیولوژی ساقه مغز شنوایی و حلزون گوش در دانشگاه اولدنبورگ آلمان، می گوید: «اینکه چه چیزی "بهترین" است، همیشه نسبی است.» وی خاطرنشان کرد که حساسیت، توانایی تشخیص بین صداهای مشابه و توانایی مکان یابی صداها، همگی عوامل مختلفی هستند که حس شنوایی یک حیوان را می سازند. این عوامل رتبه بندی شنوایی حیوانات را دشوار می کند. اما خاصیت های برجسته ای وجود دارد.
شنوایی برای مکان یابی دقیق طعمه وقتی صحبت از سیستم های شنوایی حیوانات در بین باشد، پروفسور کوپل جغدهای انبار (Tyto alba) را مثال می زند، او می گوید: «من روی جغدهای انبار کار کرده ام، بدین سبب آنها در صدر لیست من قرار دارند. کل سیستم شنوایی این حیوان تحت تأثیر عادات شکار شبانه و توانایی مکان یابی دقیق طعمه از راه گوش دادن، شکل گرفته است.»
جغدها شب ها شکار می کنند، بدین سبب از شنوایی فوق العاده حساس خود برای تکمیل بینایی شان در شرایط کم نور استفاده می نمایند. آنها می توانند صدای خش خش موشی را که زیر لایه های ضخیم برف یا برگ ها حرکت می کند، تشخیص داده و به سرعت مکان طعمه خودرا مشخص کنند. جغدها این کار را از راه چند سازگاری کلیدی انجام می دهند. اول، پرهای اطراف صورتشان یک شکل بشقابی بوجود می آورد که به هدایت امواج صوتی به داخل گوش هایشان کمک می نماید. گوش های راست و چپ آنها نیز در ارتفاعات کمی متفاوت قرار دارند، به این معنا که امواج صوتی در زمان های کمی متفاوت به دو گوش می رسند. جغدها می توانند از این تفاوت جزئی در صدای شناسایی شده بین گوش چپ و راست خود برای محاسبه مکان یک صدا استفاده نمایند.
شنوایی برای نقشه برداری! خفاش ها و دلفین ها درحالی که در محیط های کاملا متفاوتی زندگی می کنند، یک خاصیت چشم گیر مشترک دارند و آن توانایی اکولاکشن یا پژواک یابی (Echolocation) است. دارلین کتن، پژوهشگر بازنشسته در موسسه اقیانوس شناسی وودز هول، می گوید: «من عاشق گوش های دلفین و خفاش هستم، برای اینکه آنها فقط صدا را دریافت و پردازش نمی کنند، بلکه از آن برای تصویربرداری فعال از محیط خود استفاده می نمایند.»
اکولاکشن شامل تولید صدایی که از اشیاء موجود در محیط بازمی گردد و سپس گوش دادن به امواج صوتی بازگشتی است. از راه این تکنیک، دلفین ها و گونه های خاصی از خفاش ها می توانند با استفاده از صدا، یک نقشه ذهنی از محیط اطراف خود ایجاد کنند. سونار (ناوبری و تشخیص فاصله با صدا) بر مبنای همین تکنیک تولید شده است، اما به قول کتن، مکان یابی اکولاکشن دلفین و خفاش از فناوری ساخته دست بشر پیشرفته تر است. کتن در مورد تحقیقات خود بر روی دلفین ها می گوید: «ما تقریبا به صورت مداوم از پیچیدگی و ظرافت کاری که آنها می توانند با صدا انجام دهند، شگفت زده می شویم.»
خفاش ها دارای چند خاصیت هستند که به مکان یابی اکولاکشن کمک می نماید. گوش های بیرونی بزرگ آنها به جمع آوری امواج صوتی کمک می نماید، علاوه بر این ساختارهای مغز آنها که اطلاعات شنوایی را پردازش می کنند، بسیار بزرگ هستند، درست شبیه به این که بخش بزرگی از مغز انسان به پردازش بصری اختصاص دارد.
دلفین ها برای مکان یابی اکولاکشن به قدرت مغزی زیادی نیاز دارند، عصب شنوایی آنها حدود دو یا سه برابر ضخیم تر از خیلی از پستانداران خشکی است اما گوش های آنها کمی متفاوت از حیوانات خشکی مانند خفاش ها کار می کند. دلیل آن اینست که منافذ گوش خارجی دلفین ها فقط سوراخ های کوچکی هستند و به نظر نمی رسد نقش بزرگی در هدایت صدا داشته باشند. در عوض، دلفین ها احیانا از رسوبات چربی اطراف فک خود برای تشخیص امواج صوتی که در آب حرکت می کنند، استفاده می نمایند. هم خفاش ها و هم دلفین ها مکانیسم های ویژه ای در گوش خود دارند که به خنثی کردن صدای پژواک یابی خودشان کمک می نماید تا توسط صدای خود کر نشوند.
قدرت شنوایی درون و بیرون از آب براندون ساوتال، رییس و دانشمند ارشد در موسسه محیطی ساوتال، بر این باور است که تاج بهترین شنوایی باید به گروهی از حیوانات که اغلب نادیده گرفته می شوند، یعنی فک سانان (pinnipeds) که شامل فک ها، گرازهای دریایی و شیرهای دریایی است، تعلق گیرد. آنها یک کار ناممکن انجام می دهند و آن هم اینست که هم بیرون و هم درون آب شنوایی دارند.
هر حیوانی یک سیستم شنوایی دارد که با محیطی که بیشتر وقت خودرا در آن می گذراند، تنظیم شده است. به این فکر کنید که وقتی سر خودرا زیر آب فرو می برید، صدا چه طور گنگ، تحریف شده و مکان یابی آن دشوار می شود. دلیل آن اینست که گوش های ما برای تشخیص امواج صوتی که در هوا حرکت می کنند، طراحی شده اند. همین مساله در مورد حیوانات دریایی نیز صدق می کند، گوش های آنها برای تشخیص امواج صوتی در آب طراحی شده است. ساوتال می گوید: «اگر یک دلفین را در هوا قرار دهید، در عمل کر است و جهت یابی ندارد.»
اما از آنجا که فک سانان در اقیانوس شکار می کنند و در خشکی جفت گیری و بچه های خودرا بزرگ می کنند، نیاز دارند که هم در خشکی و هم در آب به خوبی بشنوند. براستی، به قول ساوتال، بعضی از فک سانان می توانند در خشکی تقریبا به خوبی جغدها و در زیر آب تقریبا به خوبی دلفین ها بشنوند. ساوتال حتی در حین پژوهش میدانی، واکنش فک ها را به صدای خرد شدن برف از فاصله ۱.۶ کیلومتری دیده است.
برای شنیدن به این خوبی هم در خشکی و هم در آب، بدن فک سانان از یک مکانیسم منحصربه فرد استفاده می نماید، فضای خالی گوش میانی را حین شنا با خون پر می کند. این کار به امواج صوتی زیر آب اجازه می دهد تا از راه یک مایع در گوش میانی به حرکت خود ادامه دهند و هرگونه تحریف صدا را به حداقل برسانند. وقتی فک ها به خشکی بازمی گردند، گوش هایشان باردیگر با هوا پر می شود و به آنها اجازه می دهد امواج صوتی درحال حرکت در هوا را بشنوند و این خاصیت اعجاب انگیز است.
منبع: livescience
این مطلب پارسی کاو را پسندیدین؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات کاربران پارسی کاو در مورد این مطلب